تبیین ضعف اخلاقی بر پایه نظریات خواجه‌نصیرالدین طوسی
پذیرفته شده برای پوستر XML
عنوان دوره: مجموعه مقاله های سومین همایش ملی دانشگاه اخلاق مدار
نویسندگان
رییس اداره فرهنگی و دانشجوبی
چکیده
با توجه به تعریفی که از ضعف اخلاقی در متون فلسفه اخلاق ذکر گردیده، دیدگاه فیلسوف مسلمان، خواجه‌نصیرالدین طوسی، نسبت به مقوله‏ی ضعف اخلاقی تبیین می‌شود. وی به موضوعاتی مانند سلامت نفس، ضعف نفس، تعادل نفس، امراض نفسانی و...پرداخته است که به‌نوعی مرتبط با موضوع ضعف اخلاقی است. چه‌بسا تبیین مؤلفه‌های ضعف و قوت اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیر بتواند تعریف جدیدی از ضعف اخلاقی در سبک تفکر و زندگی اسلامی ارائه دهد. ضعف اخلاقی ازآنجاکه به تبیین کیفیت تحقق فعل اخلاقی مربوط می‌شود، حائز اهمیت است و در عرصه‏ی کاربرد نیز سبک زندگی انسان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. خواجه نصیر نیز مانند ارسطو، عقل و اراده را در تحقق فعل اخلاقی دخیل می‌داند و بر عاملیت شهوت در بروز ضعف اخلاقی تأکید می‌کند. او با رویکرد دینی، عقیده و باور دینی، تزکیه نفس و دوری از گناه را در کسب فضایل اخلاقی مؤثر می‌داند. او علاوه بر جهل و شهوت، ضعف عقیده و سستی ایمان به خدا و نیز ارتکاب گناهان مربوط به امیال جسمانی و نفسانی را از عوامل ضعف اخلاقی می‌شمارد. در یک نگاه کلی می‌توان نتیجه گرفت که خواجه نصیر نیز مانند ارسطو مراتبی از جهل را عامل اصلی ضعف اخلاقی می‌داند با این تفاوت که در اندیشه‏ی دینی خواجه نصیر، علم یقینی و علم حضوری تنها به‌واسطه‌ی تزکیه نفس و در ارتباط با منشأ هستی بوده و با علم حصولی مدنظر ارسطو متمایز است.
کلیدواژه ها