پذیرفته شده برای پوستر اصل مقاله (551.69 K)

عنوان دوره: مجموعه مقاله های سومین همایش ملی دانشگاه اخلاق مدار

لطفعلی عاقلی

دانشیار پژوهشکده اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

اخلاق پژوهش، بخشی از اخلاق حرفه‌ای ناظر بر رعایت اصول اخلاقی در یک پژوهش است. پژوهش‌های دانشگاهی در انواع توسعه‌ای، نظری و کاربردی صورت می‌گیرد. فرایند پژوهش یک فرایند علمی و زمان‌بر بوده و حاصل آن خلق ایده، محصول، نظریه، سیاست و توصیه‏ی کاربردی است. ترکیب کارآمد نهاده‌های تحقیق علاوه بر خبرگی و مهارت مجری تحقیق نیازمند به‌کارگیری دستورات و هنجارهای اخلاقی متناسب با موضوع پژوهش است. دانشگاه‌ها به‌عنوان مراکز اصلی تولید دانش متکی به فرایندهای منظم آموزش و پژوهش هستند. این مقاله بر پژوهش و روندهای اخلاقی حاکم بر آن تمرکز می‌یابد و به دنبال پاسخ به سؤالات زیر است مؤلفه‌های اخلاق پژوهش کدام‌ هستند؟ و تبعات رعایت اخلاق پژوهش کدامند؟ روش پژوهش، اکتشافی است. این پژوهش با استناد به مطالعات پیشین، تعامل مناسب بین مجری اصلی پژوهش و سایر اعضای گروه تحقیق، توجه به حق تقدم ایده پردازی یا مسئله یابی در یک فرایند پژوهشی، همکاری و هماهنگی بین اعضا، لزوم ایفای به‌موقع وظایف و تعهدات پژوهشی، زمان‌بندی درست مراحل اجرایی، بودجه‌بندی مناسب بر اساس تخصص، مهارت و شدت فعالیت پژوهشی اعضا، گزارش بی‌طرفانه و بدون سوگیری نتایج، رعایت حقوق مادی و معنوی طرفین قراردادهای پژوهشی، خودداری از دست‌کاری در داده‌ها و نتایج حاصله، نظارت کمیته‌های اخلاق و معاونت‌های پژوهشی بر روند اجرای تحقیق به‌صورت غیرجانبدارانه را ازجمله مؤلفه‌های اخلاقی در پژوهش‌های علمی می‌داند.

پژوهش دانشگاهی؛ اخلاق پژوهشی؛ مسئله‌یابی؛ حقوق معنوی